دستگاه تولید نوار تیپ قطره ای، که به آن خط تولید نوار آبیاری قطره ای یا دستگاه تیپ زن نیز گفته می شود، مجموعه ای از ماشین آلات و تجهیزات است که برای تولید نوارهای پلیمری نازک با فواصل معین روزنه یا قطره چکان به کار می رود. این نوارها در سیستم های آبیاری قطره ای به منظور انتقال آب به ریشه گیاهان با کمترین میزان هدر رفت استفاده می شوند.
مراحل اصلی تولید نوار تیپ قطره ای:
آماده سازی مواد اولیه: مواد اولیه اصلی در تولید نوار تیپ معمولاً پلی اتیلن سبک (LLDPE) و پلی اتیلن سنگین (HDPE) هستند. این مواد به صورت گرانول وارد دستگاه می شوند. در این مرحله ممکن است از افزودنی هایی مانند مستربچ رنگی و مواد مقاوم کننده در برابر اشعه UV نیز استفاده شود.
اکستروژن:
گرانول های پلیمری وارد دستگاه اکسترودر می شوند. اکسترودر شامل یک سیلندر ماردون (پیچ) است که با چرخش خود و ایجاد حرارت ناشی از اصطکاک و المنت های حرارتی، مواد پلیمری را ذوب و به صورت مذاب همگن در می آورد.
شکل دهی (فرمینگ):
مواد مذاب پلیمری از طریق یک قالب (دای هد) با شکل و ابعاد مورد نظر نوار تیپ خارج می شوند. در این مرحله، ضخامت و پهنای نوار تعیین می شود.
ایجاد روزنه/نصب قطره چکان:
نوار تیپ های روزنه دار (بغل دوخت): در این نوع نوارها، در حین فرآیند اکستروژن یا پس از آن، روزنه های بسیار ریزی با فواصل معین بر روی نوار ایجاد می شود. لبه های نوار سپس به هم دوخته می شوند تا یک کانال باریک و طولانی در داخل نوار تشکیل شود که باعث کاهش فشار آب و خروج قطره ای آن از روزنه ها می گردد.
نوار تیپ های قطره چکان دار (پلاک دار): در این نوع نوارها، قطره چکان های پلاستیکی کوچکی با فواصل مشخص در داخل نوار تعبیه می شوند. این قطره چکان ها دارای مسیرهای مارپیچی یا دالان های خاصی هستند که فشار آب را کاهش داده و خروج قطره ای آب را تنظیم می کنند. دستگاه های مخصوصی برای تغذیه، مرتب سازی و نصب این قطره چکان ها در خط تولید وجود دارد.
خنک سازی:
نوار تیپ شکل گرفته و روزنه دار/قطره چکان دار از طریق یک حوضچه آب خنک یا سیستم های خنک کننده بادی عبور می کند تا سریعاً سرد و جامد شود و شکل خود را حفظ کند.
کشیدن و تنظیم ضخامت:
در این مرحله، دستگاه های کشنده با سرعت کنترل شده نوار را به جلو می کشند و به تنظیم دقیق ضخامت آن کمک می کنند.
کنترل کیفیت:
در طول فرآیند تولید، سیستم های کنترل کیفیت به طور مداوم ابعاد، ضخامت، فاصله روزنه ها/قطره چکان ها و یکنواختی نوار را بررسی می کنند.
پیچیدن (وایندر):
نوار تیپ تولید شده پس از عبور از مراحل قبلی به صورت رول های با طول مشخص (معمولاً 1000 تا 3000 متر) پیچیده می شود.
بسته بندی:
رول های نوار تیپ بسته بندی و برای عرضه به بازار آماده می شوند.
اجزای اصلی دستگاه تولید نوار تیپ قطره ای:
اکسترودر (Extruder): شامل هاپر (مخزن تغذیه مواد)، سیلندر ماردون، سیستم حرارتی و الکتروموتور.
قالب (Die Head):
تعیین کننده شکل و ابعاد نهایی نوار.
واحد ایجاد روزنه/نصب قطره چکان: شامل دستگاه دوخت (برای نوارهای روزنه دار) یا دستگاه تغذیه و نصب قطره چکان (برای نوارهای قطره چکان دار).
حوضچه/سیستم خنک کننده (Cooling Bath/System): برای جامد کردن نوار.
دستگاه کشنده (Haul-off Unit): برای کشیدن نوار با سرعت ثابت و تنظیم ضخامت.
سیستم کنترل کیفیت (Quality Control System): شامل سنسورها و دستگاه های اندازه گیری.
دستگاه پیچنده (Winder): برای جمع آوری نوار به صورت رول.
تابلو کنترل (Control Panel): برای تنظیم و کنترل کل فرآیند تولید.
کاربردهای نوار تیپ قطره ای:
آبیاری قطره ای در مزارع کشاورزی (صیفی جات، غلات، گیاهان ردیفی و …)
آبیاری گلخانه ها
آبیاری باغات و تاکستان ها
آبیاری فضای سبز
مزایای استفاده از نوار تیپ قطره ای:
صرفه جویی در مصرف آب
افزایش راندمان آبیاری
کاهش رشد علف های هرز
کاهش فرسایش خاک
امکان استفاده از کود و سموم به صورت مستقیم در منطقه ریشه
یکنواختی در توزیع آب
